historyk sztuki, filozof, antykwariusz

Wykształcenie

Doktor. Studiował w Jenie, Getyndze, Monachium, Lozannie i we Wrocławiu. Dyplom otrzymał w 1920 r.

Dorobek naukowy

Znany jest jako autor monografii śląskiej rzeźby średniowiecznej, współautor pomnikowego katalogu do wystawy rzeźby i malarstwa. W kręgu jego zainteresowań była sztuka nowoczesna, czemu dał wyraz organizując jesienią 1929 r. w kierowanym przez siebie muzeum dział i wystawę stałą sztuki nowoczesnej. Dużą uwagę poświęcał dawnej sztuce śląskiej. W 1930 r. powstała pionierska ekspozycja monograficzna Michaela Wilmanna, w 1932 r. Śląskie Portrety z Pięciu Stuleci, w 1933 r. wystawa malarstwa Adolfa Dresslera, w stulecie urodzin tego wybitnego wrocławskiego malarza. W trakcie trwania tej wystawy E. Wiese został zwolniony "z mocą natychmiastową" ze swojego stanowiska, przez władze narodowo-socjalistyczne.

Prywatnie kolekcjonował malarstwo na szkle. Dzięki jego pasji muzeum jeleniogórskie może poszczycić się posiadaniem największej w Polsce kolekcji XIX wiecznego ludowego malarstwa na szkle ze Śląska, pogranicza czesko-śląskiego, Austrii, pogranicza czesko-austriackiego, Czech, Bawarii, Śląska Opawskiego.

Swoją kolekcję tworzył prawdopodobnie ponad dwadzieścia lat. Świadczą o tym daty nabycia niektórych obrazów zanotowane na ich odwrocie. Najwcześniejsza data to rok 1920 - ostatnia 1943. Nie wszystkie obrazy opatrzone są datami. Większa część informacji zamieszczona na odwrociach obrazów dotyczy miejsca, sposobu nabycia lub przynależności obrazu do określonego warsztatu lub terytorium. Wszystkie teksty sygnował pierwszą literą nazwiska lub całym nazwiskiem.

Wśród obrazów na szkle posiadanych przez muzeum, a na pewno wcześniej należących do E. Wiesego, wyróżniają się dwa wykonane przez współczesnych mu twórców: jeden autorstwa Johanna Molzahna ( grafika, malarza, żyjącego w latach 1892-1965) w 1928 r. przybyłego do Wrocławia by prowadzić klasę grafiki w Akademii Wrocławskiej, przedstawiający abstrakcyjną kompozycję, drugi Waltera Dexela (urodzonego w 1890 r., zm. w 1973 r. - malarza, grafika, autora publikacji o sztuce), przedstawiający kompozycję z dominującym żółtym trójkątem na czarnym tle. Na odwrocie tego obrazu znajduje się napis: Vorsicht/ Glasbild/ Walter Dexel 23/24/ mit gelben Dreieck/ für Dr. Erich Wiese - custos Jest to kolekcja ze wszech miar interesująca zarówno pod względem warsztatowym jak i ikonograficznym. Pozwala prześledzić rozwój i zanik tej niezwykle popularnej dziedziny twórczości ludowej na przestrzeni XVIII i XIX w.

Prawdopodobnie cała kolekcja (1283 obrazy) lub jej większa część pod koniec wojny znalazła się w zbiorach obecnego Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, które do dziś powiększa zbiór nie tylko o stare ludowe malarstwo na szkle, ale również poszerza go o obrazy malowane współcześnie.

Praca zawodowa

Do 1923 r kierował Lipskim Towarzystwem Artystycznym. 1 IV 1925 r. został mianowany kustoszem w Śląskim Muzeum Pięknych we Wrocławiu. Od 1928 r. pełnił obowiązki dyrektora. W pełnym zakresie objął to stanowisko 21 IV 1929 r. W muzealnym programie kontynuował politykę swego poprzednika, Heinza Braunego, kładąc nacisk na dawną sztukę śląską i sztukę nowoczesną. W 1933 r., w czerwcu , został przez swoich zwierzchników odwołany ze stanowiska. Tego samego roku przeniósł się do Jeleniej Góry i zamieszkał przy ul. Ptasiej 1. Prowadził antykwariat. Mieszkał tutaj do końca wojny. Po 1945 r. zamieszkał w Niemczech Zachodnich. Od 1950 r. był dyrektorem Hessisches Landesmuseum w Darmstadzie. Na emeryturę przeszedł w 1959 r.

Miejsce zamieszkania - 1925-1933 r. Wrocław, w Jeleniej Górze od 1933 r. przy ul. Ptasiej 1 (Am Vogelberg 1)

Zmarł 24 listopada 1979 r. w Monachium.

Literatura:

1. Johannes Molzahn, w: Sztuka XX wieku, prace artystów zagranicznych- katalog zbiorów Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2002, s. 339-342.
2. Walter Dexel, ibid. s. 279-280.
3. Łukaszewicz P., Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych, w: Muzea Sztuki w dawnym Wrocławiu, Wrocław 1998, s. 73-94.
4. Łukaszewicz P., Noty biograficzne, w: Muzea Sztuki w dawnym Wrocławiu, Wrocław 1998, s.238-239 Dresslers Kunsthandbuch /das Buch der Lebeden Deutschen Künstler, Altertumsforscher, Kunstgelehrten und Kunstgeschriftsteller/, Berlin 1930, s. 1315.
5. Łaborewicz I., Słownik ulic i innych nazw miejskich Jeleniej Góry, Jelenia Góra 2001, s. 67 Dr Erich Wiese Am Vogelberg 1- Altertumshändler, w: Hirschberger Einwohner=Buch, Hirschberg 1939, s. 23.

Halina Słomska