bibliotekarz

Urodziła się 10.03.1930 r. w Kudymkarze w obwodzie permskim w ZSRR na Uralu (obecnie Komi-Permiacki Okręg Autonomiczny Federacji Rosyjskiej). Ojciec, Filip Kaniuk był majorem wojsk rosyjskich a matka Aleksandra Kaniukowa z domu Kudymowa była pielęgniarką. Halina Kaniukowa uczęszczała do szkoły w Kudymkarze w latach 1938-1948. Po ukończeniu Liceum Ogólnokształcącego nr 2, 30.06.1948 r. otrzymała świadectwo dojrzałości dające prawo wstępu na wyższe uczelnie ZSRR. W latach 1948-1951, przez 4 semestry studiowała na wydziale przyrodniczo-geograficznym Kudymkarskiego Instytutu Nauczycielskiego. 10.09.1951 podjęła pracę w tymże Instytucie w charakterze bibliotekarki.

Na początku lat 50-ych poznała Aleksandra Tyszkiewicza (1930-1997). Rodzina Tyszkiewiczów: ojciec Józef, matka Józefa, Aleksander i trzyletnia siostra Janina zostali pozbawieni majątku w Pieckielach koło Wilna i wysiedleni 17 maja 1945 na Ural. W 1952 roku wbrew naciskom i szykanom ze strony władz sowieckich poślubiła polskiego zesłańca. W 1953 r. urodziła córkę Ludmiłę a rok później Olgę. Prześladowana za kontakty z Polakami w 1953 r. została zwolniona z pracy, jako oficjalny powód podano reorganizację Instytutu.

W 1955 r., na fali odwilży postalinowskiej, rodzinie Tyszkiewiczów udało się uzyskać zgodę na powrót do Polski. Po wielu perypetiach zezwolono również na wyjazd Halinie Tyszkiewiczowej razem z córkami. 10 grudnia 1955 Halina Tyszkiewicz z dziećmi, mężem i jego rodziną przyjechała do Polski. Tu przydzielono im niewielkie gospodarstwo rolne w Piastowie (Piastów nr 5). Rok później otrzymała obywatelstwo polskie. W życiorysie napisała: „Przyjechałam do Polski na Ziemie Odzyskane 10.12.1955 r. jako repatriantka z rodziną. Miałam 2 małych dzieci w wieku 1 rok 2 m-ce i 2,5 latka... Nie znałam języka polskiego więc samokształciłam się. W 1966 roku zdałam egzamin w Prezydium MRN w Sobieszowie…”(Grodzka Biblioteka Publiczna w Jeleniej Górze Akta osobowe Tyszkiewicz Halina nr 257). W ZSRR uważano ją za "polkę", Polacy często nazywali ją Rosjanką. W 1959 r. urodziła syna Ryszarda. W 1962 r. dostała pracę w zlewni mleczarskiej w Piastowie. Przez cały czas sama uczyła się języka polskiego.

01.02.1966 została zatrudniona w Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sobieszowie jako referent ds. lokalowych a od. 01.08.68 jako referent podatkowy – młodszy księgowy. Otrzymała mieszkanie w Sobieszowie przy ul. Cieplickiej 194. Nie była typem urzędnika, chciała wrócić do zawodu wykonywanego w młodości.

01.11.1968 przeszła do pracy w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Sobieszowie gdzie pracowała jako bibliotekarz - kierownik biblioteki do 31.12.1976. W 1974 ukończyła 2-letni kurs bibliotekarski dla pracowników bibliotek publicznych w Państwowym Ośrodku Kształcenia Korespondencyjnego Bibliotekarzy (POKKB) we Wrocławiu – tym samym otrzymała średnie wykształcenie bibliotekarskie. „Organizacja dodatkowych form oraz stosowania przez w/w właściwej metodyki pracy z czytelnikiem spowodowała, że Miejska Biblioteka w Sobieszowie stała się prawdziwym ośrodkiem kultury” (Opinia Urzędu Miejskiego w Sobieszowie z dn. 31.07.76 W: j.w.) .

Po reformie administracyjnej pracowała w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Jeleniej Górze, od 01.01.1977 aż do przejścia na emeryturę 30.06.1990 r. jako bibliotekarz, kierownik Filii nr 5 w Sobieszowie. Jako emerytka pracowała dalej na 1/2 etatu w Filii nr 5 w Sobieszowie (02.07.1990-30.04.1996) i Filii nr 4 w Cieplicach (01.05.1996-31.08.1996).

Była kobietą aktywną, udzielała się społecznie: była członkiem Ligi Ochrony Przyrody (od 1969 r.), Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (od 1973 r.), Ligi Kobiet (od 1973), NSZZ Solidarność (od 1990 r.). Za osiągnięcia w upowszechnianiu kultury otrzymała w 1987 r. Odznakę Zasłużony Działacz Kultury . Ostatnie lata spędziła w Domu „Złota Jesień” w Jeleniej Górze – Cieplicach przy ul. Leśnej 3/5. Na bazie prywatnego księgozbioru i księgozbiorów swoich dzieci zorganizowała i prowadziła tam od 01.09.1996 punkt biblioteczny dla pensjonariuszy Domu. Osobiście zdobywała książki i czasopisma wzbogacając bibliotekę. Sama oczytana, popularyzowała książkę i zachęcała do czytania współmieszkańców. Mówiła, że książki pozwalały Jej zachować pogodę ducha w najtrudniejszych sytuacjach i prawdę tę przekazywała innym. Zawsze uśmiechnięta, życzliwie nastawiona do wszystkich przyciągała do siebie ludzi. Biblioteki, w których pracowała zawsze były pełne czytelników. Przychodzili pożyczyć książki i spotkać bibliotekarkę, która nade wszystko ukochała książki i ludzi. Od lat chorowała na serce. Zmarła 20.06.2003 r. po operacji serca, którą przeszła w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu. Pochowana została na cmentarzu w Piechowicach 26 czerwca 2003 roku..

Fotografie:

1. Z mężem Aleksandrem Tyszkiewiczem (lata 60-te)
2. 1966 r.
3. W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Sobieszowie, 1970 r.
4. 1976 r.
5. Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Jeleniej Górze, seminarium 18.10.1972 (Halina Tyszkiewicz pierwsza z prawej w drugiej ławce)
6. 1978 r.
7. 1979 r.
8. Biblioteka w „Pogodnej Jesieni”, z biskupem pomocniczym Diecezji Legnickiej Stefanem Regmuntem i księdzem Józefem Stecem
9. Z wnukami, 60. urodziny 10.03.1990
10. Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Jeleniej Górze, Filia nr 5 w Sobieszowie, 1998 r., z wnukiem Maciejem
11. Z dziećmi i wnukami, Jelenia Góra-Sobieszów, grudzień 1999 r.
12. Z dziećmi: Ludmiłą, Olgą i Ryszardem, Piechowice, 70. urodziny 10.03.2000
13. 2000 r.
14. Urodziny, Piechowice 10.03.2000
15. Z córką Olgą i wnukami, Piechowice 29.07.2001

Zdjęcia pochodzą z archiwum rodzinnego

Bibliografia:

1. Grodzka Biblioteka Publiczna w Jeleniej Górze. Akta osobowe nr 257.
2. Relacja ustna syna Ryszarda Tyszkiewicza

Waldemar Wilk