Fuchs Erich
ur. 14 lutego 1890 r., Magdeburg
zm. 5 lipca 1983 r., Marburg
Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej

artysta grafik

Erich Fuchs

Erich Fuchs urodził się 14 lutego 1890 r. jako ósme z kolei dziecko. Jego ojciec, Carl Fuchs był mistrzem stolarskim, właścicielem warsztatu meblarskiego w Magdeburgu.

Erich we wczesnym dzieciństwie zachorował na paraliż dziecięcy. W latach 1904 - 1908 uczył się litografii w magdeburskiej Szkole Rzemiosł Artystycznych. W latach 1909 - 1914 studiował w Akademii Sztuki w Lipsku, uczył się grafiki u Aloisa Kolba. Po studiach przeniósł się w Karkonosze, które poznał dzięki wakacjom spędzanym u brata mieszkającego w Lubawce. W 1916 r. przez rok studiował anatomię zwierząt w Dreźnie.

Zafascynowany górami wędrował ze szkicownikiem po okolicznych miejscowościach. Nie przeszkadzała mu w tym niezbyt mocna konstrukcja fizyczna i ułomność fizyczna. Zwracał uwagę nie tylko na urodę  górskiego pejzażu, lecz przede wszystkim na mieszkańców gór. Interesowały go ginące już wówczas zawody, obyczaje, obrzędy, stroje. Swoimi pracami starał się zachować je w pamięci. Skupiając się na tym celu mniej myślał o sukcesie artystycznym.

Używał różnorodnych technik graficznych. Pracował głównie na metalowych płytach w technikach: akwaforty, akwatinty, mezzotinty, miękkiego werniksu, suchej igły, rzadziej posługiwał się litografią. Tworzył też akwarele.

Swoje prace układał w cykle tematyczne, które wydawał w tekach. Cały cykl (główne jego dzieło) nosi nazwę: "Lud Śląski" (Schlesisches Bergvolk). Do tej pory jest to cenne źródło dla poznania obyczajów i codziennego życia mieszkańców górskich wiosek i podgórskich miasteczek. Pracę nad nim rozpoczął w 1916 r. Skończony w 1930 r. cykl składa się z ośmiu tek (w tym jednej zawierającej akwarele), liczy ponad trzysta prac. Były to:

  1. Wieś w górach (Gruszków) [Das Gebirgsdorf (Bärndorf)],
  2. Tkacze śląscy [Schlesische Spinn und Webstube],
  3. dwuczęściowa Praca i obyczaje [Das hausliche und berufliche Leben],
  4. Huta szkła [Schlesische - Glashütte],
  5. Typy i postacie [Typen und Gestalten],
  6. Życie w górskich chatach [Das Baudenleben],
  7. Akwarele barwne izby i wiejskie kościoły [Bunte schlesische Bauernstuben und Dorfkirchen],
  8. Ze śląskiego nadgranicznego miasteczka (Chełmsko Śląskie) [Aus einem schlesischen Grenz – Städtel (Schömberg)].

Był członkiem Stowarzyszenia Artystów św. Łukasza w Szklarskiej Porębie.

W 1926 r. wrocławskie Śląskie Muzeum Rzemiosł Artystycznych zorganizowało jego wystawę indywidualną, od tego czasu wystawiał praktycznie corocznie. W 1940 odbyły się  z okazji jego pięćdziesiątych urodzin jubileuszowe wystawy w Jeleniej Górze i Wrocławiu. Po wojnie i wysiedleniu kontynuował pracę z pogranicza etnografii i sztuki, dokumentując swoimi grafikami i rysunkami życie i kulturę mieszkańców Westfalii i Dolnej Saksonii. Wracał również do śląskich tematów.

W 1973 r. otrzymał Schlesisches Kulturpreis.

Od 1924 r. bywał u Gerharta Hauptmanna w Jagniątkowie, (ilustrował jego utwory), W 1931 r. zawarł znajomość, która przekształciła się w przyjaźń z Hermannem Stehrem, Wilhelmem Bölsche, Hannsem Fechnerem.

Ożenił się w 1916 r., miał córki.

Mieszkał początkowo w Gruszkowie (Bärndorf) od 1914 r., potem od 1917 r. w Okrzeszynie (Albendorf), z końcem I wojny światowej przeniósł się do Jurkowic (Dittersbach). w 1923 r. mieszkał w  Przesiece (Hein), Podgórzynie, (Giersdorf). Wreszcie od 1938 r, zamieszkał we własnym domu w Przesiece (Fuchswinkel). Po wysiedleniu w 1948 r. zamieszkał w Lindlar (Nadrenia), od 1959 r. przebywał w Marburgu.

Zmarł 5 lipca 1983 r. Marburg

Prace w zbiorach między innymi:  Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, Riesengebirgs-Museum Marktoberdorf/Allgäu Niemcy, Haus Schlesien Königswinter Niemcy, Germanische Nationalmuseum Norymberga Niemcy


Katarzyna Kułakowska


Wybrana literatura:

  1. Bartnik Krystyna, Kułakowska Katarzyna. Twórczość Ericha Fuchsa (1890-1983) ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze. Jelenia Góra1999. ISBN 83-907423-2-2
  2. Erich Fuchs (1890-1983) Leben und Brauchtum im Riesengebirge. (red.) Trierenberg Hans.  Würzburg 1993. ISBN 3-87057-165-9

Spis ilustracji

  1. Erich Fuchs, Dolna wieś [Niederdorf], akwaforta, 6 grafika z teki Wieś w górach [Das Gebirgsdorf] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
  2. Erich Fuchs, Widok na Karpniki [Blick nach Fischbach], akwaforta, 21 grafika z teki Wieś w górach [Das Gebirgsdorf] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
  3. Erich Fuchs, Szlifierz szkła idący z dostawą [Glasschleifer liefern gehend], 1925, akwaforta, 9 grafika z teki Huta szkła [Schlesische - Glashütte] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
  4. Erich Fuchs, Przewodnik górski [Gebirgsführer], 1926, miękki werniks, 9 grafika z teki Typy i postacie [Typen und Gestalten] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
  5. Erich Fuchs, Zakochani [Liebespaar], 1923, miękki werniks, 27 grafika z teki Typy i postacie [Typen und Gestalten] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
  6. Erich Fuchs, Chaty górskie [Die Bauden] 1929, akwaforta, 1 grafika z teki Życie w górskich chatach [Das Baudenleben] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
  7. Erich Fuchs, Przesuwane okno [Das Schlüppla – Fenster], 1929, akwaforta dwubarwna, 17 grafika z teki Życie w górskich chatach [Das Baudenleben] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
1. Erich Fuchs,  Dolna wieś [Niederdorf], akwaforta, 6 grafika z teki Wieś w górach [Das Gebirgsdorf] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
2. Erich Fuchs, Widok na Karpniki [Blick nach Fischbach], akwaforta, 21 grafika z teki Wieś w górach [Das Gebirgsdorf]właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
3. Erich Fuchs, Szlifierz szkła idący z dostawą [Glasschleifer liefern gehend], 1925, akwaforta, 9 grafika z teki Huta szkła [Schlesische - Glashütte] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
4. Erich Fuchs,Przewodnik górski [Gebirgsführer], 1926,  miękki werniks, 9 grafika z teki Typy i postacie [Typen und Gestalten]właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
5. Erich Fuchs, Zakochani [Liebespaar], 1923, miękki werniks, 27 grafika z teki Typy i postacie [Typen und Gestalten] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
6. Erich Fuchs, Chaty górskie [Die Bauden] 1929, akwaforta, 1 grafika z teki Życie w górskich chatach [Das Baudenleben] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
7. Erich Fuchs, Przesuwane okno [Das Schlüppla – Fenster], 1929, akwaforta dwubarwna, 17 grafika z teki Życie w górskich chatach [Das Baudenleben] właściciel: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze
Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej
© Grodzka Biblioteka Publiczna 2006
Jelenia Góra