pedagog, przewodnik sudecki

Urodził się 27 lutego 1936r. w Sosnowcu jako syn Stefana i Marianny. Ojciec imał się różnych zawodów, był m. in. górnikiem, matka początkowo pracowała jako gospodyni domowa, potem wykonywała pracę fizyczną w różnych instytucjach. Był jednym z czworga dzieci. Dziecięce i młodzieńcze lata spędził w Zagłębiu. W Będzinie ukończył szkołę podstawową, a potem liceum ogólnokształcące, ucząc się jednocześnie w szkole muzycznej I i II stopnia. Po ukończeniu liceum odbył służbę wojskową jako członek orkiestry. Już po odejściu z wojska ukończył zaocznie w raciborskim Studium Nauczycielskim kierunek „śpiew z muzyką”.

Ze Śląska wyruszył „szukając miejsca osiedlenia się zwiedzałem tzw. Ziemie Odzyskane od Głuchołaz, przez Kłodzkie i Jeleniogórskie, aż do Szczecina. Wybrałem Karpacz, gdzie zamieszkałem w 1958r. Nie znalem wtedy nie tylko Sudetów, ale nawet Karkonoszy” (pisał w swoich wspomnieniach wydanych z okazji 50-lecia Oddziału PTTK „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze). W Jeleniogórskiem osiadł na stałe najpierw w Karpaczu, a potem we własnym, wybudowanym domu w Cieplicach. Tutaj założył rodzinę w 1962 r. i wychował wraz z żoną Antoniną z. d. Złotą czwórkę dzieci – synów Mariusza i Anatola oraz córki Joannę i Teresę. Swoje zamiłowania turystyczne przekazał rodzinie. Żona jest do dziś aktywnym działaczem PTTK prezesuje Kołu Nauczycielskiemu w Jeleniej Górze i działa w turystyce pieszej Dolnego Śląska jako przodownik turystyki pieszej PTTK, najmłodsze dziecko – Teresa – zdobyła uprawnienia przewodnika sudeckiego.

Pracował zawodowo w latach 1958-1990 m. in. w Domach Dziecka w Karpaczu i w Cieplicach (tutaj był kierownikiem Domu Dziecka „Dąbrówka”), w Państwowym Pogotowiu Opiekuńczym, a w końcu w Rejonowej Poradni Wychowawczo-Zawodowej w Cieplicach (jako pedagog - logopeda). Pracując w Jeleniogórskiem podjął studia zaoczne na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, które ukończył w 1971 r. z dyplomem magistra pedagogiki.

Z zawodu pedagog - logopeda przez wiele lat pracujący w swoim zawodzie dał się poznać jako bardzo aktywny działacz turystyczny, jeden z najbardziej znanych w regionie jeleniogórskim, a z niektórych inicjatyw i działań daleko poza jego granicami. Zdobył większość możliwych do zdobycia uprawnień turystycznych. Od 1965 r. był posiadaczem „blachy” przewodnika sudeckiego i w przewodnictwie był przez szereg lat postacią znaczącą, o czym mogą świadczyć niektóre Jego funkcje np. wiceprzewodniczącego Zarządu Koła Przewodników Sudeckich, którą pełnił przez jedną kadencję od 1976r.

Podejmował jednak znacznie szerszą działalność niż przewodnicka w PTTK jeleniogórskim. W Zarządzie Oddziały „Sudety Zachodnie” w Jeleniej Górze działał przez blisko 30 lat pełniąc m. in. funkcje wiceprezesa Oddziału w latach 1981-1986, przewodniczącego Komisji Turystyki Pieszej, a potem także krajoznawczej. W tej ostatniej udzielał się także w jej odpowiedniku wojewódzkim przy ówczesnym Zarządzie Wojewódzkim PTTK w Jeleniej Górze. Była to działalność zaangażowana i pełna inwencji. Między innymi na Jego apel o zbiórkę złomu metali kolorowych na tablicę upamiętniającą najwybitniejszego polskiego turystę i krajoznawcę dr Mieczysława Orłowicza odpowiedziało wiele instytucji i osób prywatnych. Trzy wykonane z zebranego złomu tablice pamiątkowe zamontowano z okazji 100-lecia urodzin Orłowicza przy Głównym Szlaku Sudeckim im. dr M. Orłowicza w Świeradowie Zdroju, Mysłakowicach i Krzeszowie (na początku, w środku i na końcu Szlaku w obrębie ówczesnego województwa jeleniogórskiego). A. Sobierajski był też jednym z głównych organizatorów Sympozjum Krajoznawczego (dolnośląskiego), które zorganizowano w dniu 12 XII 1981r. w nowo otwieranym Szkolnym Schronisku Młodzieżowym „Dolomit” w Rędzinach k/Kamiennej Góry. Tematycznie sympozjum było poświęcone 100 rocznicy urodzin dr M. Orłowicza i innego wybitnego turysty- twórcy szkolnego ruchu krajoznawczo- turystycznego Leopolda Węgrzynowicza. Duże zasługi wniósł również w powstanie nieistniejącej dziś od lat Pracowni Krajoznawczej PTTK w Jeleniej Górze- Zabobrzu.

Przez wiele lat należał do czołowych postaci Koła Nauczycielskiego PTTK w Jeleniej Górze prowadząc m. in. z Teofilem Ligenzą vel Ozimkiem, twórcą tego Koła, liczne wycieczki, rajdy, a przede wszystkim wakacyjne obozy wędrowne dla nauczycieli i uczniów. I właśnie z obozami wędrownymi są związane ciekawe epizody z Jego turystycznego życiorysu. Krótszy z nich to współpraca z Zarządem Wojewódzkim Ligi Ochrony Przyrody, której efektem było prowadzenie obozu młodych przyrodników pn V Obóz Wędrowny „Roztocze 89”. Dał się wtedy poznać nie tylko jako doświadczony turysta i organizator, ale także doskonały znawca zagadnień przyrodniczych. Drugi znacznie dłuższy czasowo, który zapewnił mu szerokie uznanie w kraju – to Ogólnopolskie Kursy Nauczycieli Kandydatów na Przodowników Turystyki Górskiej PTTK. Przez sześć kolejnych kursów w latach 1984-1990 wspólnie z inną legendarną postacią turystyki jeleniogórskiej Mieczysławem Holzem prowadził trzytygodniowe obozy wędrowne przez całe Sudety szkoląc adeptów turystyki górskiej z całej Polski. Wyszkolił w ten sposób ponad 100 osób ściśle współpracując z ich organizatorem jakim były jeleniogórskie struktury PTTK i PTSM. Potem długotrwała choroba wyłączyła Go z ich prowadzenia, ale był jeszcze honorowym gościem spotkania absolwentów 15-tu kursów zorganizowanego w grudniu 2002r. w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym „Złoty Widok” w Michałowicach. W tym samym schronisku w dniu 16 XII 2000r. odsłaniał tablicę pamiątkową poświęconą Jego Przyjacielowi z górskich wędrówek Mieczysławowi Holzowi.

Od PTTK otrzymał prawie wszystkie możliwe odznaczenia i wyróżnienia, w tym tytuł „Honorowy Przodownik Turystyki Pieszej”, był także przodownikiem turystyki górskiej i instruktorem krajoznawstwa Polski.

Jako działacz turystyki nauczycielskiej był ściśle związany od 1975r. z jeleniogórskim PTSM, włączając się aktywne do wielu imprez. Był szczególnie aktywny w Jeleniogórskich Rajdach Młodzieży Szkolnej zwanych popularnie „Kuratorkami” i Turniejach Turystyczno- Krajoznawczych Młodzieży Szkolnej.

W „Kuratorkach” odbywających się do dziś występował w latach 1975-1990 trzynastokrotnie pełniąc obowiązki kierownika trasy. Najchętniej prowadził trasy kolarskie wykazując zawsze bardzo dobrą kondycję i technikę jazdy. W Turniejach przez kilkanaście lat pracował w eliminacjach wojewódzkich angażując się jako sędzia konkursów kolarskich i krajoznawczych. Tutaj także wniósł swój dodatkowy wkład jako współautor wydawnictwa „Województwo jeleniogórskie w pytaniach i w odpowiedziach” wydanego w 1991r. przez ZOW PTSM w Jeleniej Górze, a przeznaczonego jako podstawowe źródło wiadomości właśnie dla uczestników Turnieju.

W PTSM angażował się też w działalność statutową pełniąc m. in. przez cztery kadencje różne funkcje w Zarządzie w tym odpowiedzialną rolę skarbnika. Był kilkakrotnie wyróżniany odznaczeniami organizacyjnymi., w tym najwyższym – Złotą Odznaką PTSM i medalem „Za zasługi dla rozwoju schronisk młodzieżowych”. Miał liczne pasje życiowe, a wśród nich pracę z dziećmi i młodzieżą okaleczoną psychicznie, trudną i wymagającą opieki. Inna pasja to turystyka, której uczył zarówno dzieci, jak i dorosłych. Był w swoich staraniach bardzo wytrwały i konsekwentny, co owocowało licznymi sukcesami organizacyjnymi i wychowawczymi. Za swoją działalność zawodową i społeczną był wyróżniony odznaczeniami państwowymi – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi, resortowym – Medalem Komisji Edukacji Narodowej i złotą odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki” oraz wspomnianymi już wyróżnieniami PTTK i PTSM.

Zmarł 26 października 2003r. po długiej chorobie. Został pochowany na nowym cmentarzu w Jeleniej Górze- Cieplicach.

Fotografie z archiwum rodziny Sobierajskich

Zdzisław Gasz