ur. 6 lutego 1932, Sanok
zm. 20 sierpnia 2012, Jelenia Góra
| Kosiński Tadeusz ur. 6 lutego 1932, Sanok zm. 20 sierpnia 2012, Jelenia Góra |
|
Tadeusz Kosiński był jedynym dzieckiem Jana Kazimierza Kosińskiego i Marii Niedzielskiej. Jego matka porzuciła dobrze zapowiadającą się karierę artystyczną (ukończyła klasę fortepianu w Konserwatorium Lwowskim) i zajęła się prowadzeniem domu. Ojciec studiował prawo na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie, później był cenionym sędzią. Tadeusz Kosiński dzieciństwo spędził w rodzinnym majątku na Kresach; podczas wojny Kosińscy wrócili do Sanoka. Po wojnie jako repatrianci z kresów wschodnich zostali wysiedleni na Górny Śląsk i osiedli w Gliwicach. Gry na fortepianie uczyła go matka, formalną edukację zdobywał u profesorów muzyki: Jerzego Żurawlewa (twórcy Konkursu Chopinowskiego), Jana Bieleckiego i Ludomira Różyckiego podczas nieukończonych studiów na Akademii Muzycznej w Katowicach i we Wrocławiu (dyrygentura i kompozycja). 1 czerwca 1955 roku został formalnie uznany za pracownika kultury i sztuki. Gliwice na przełomie lat 40. i 50. XX wieku zgromadziły wielu muzyków i miłośników zakazanego wtedy jazzu. Dzięki życzliwości dyrektora szkoły muzycznej przy ul. Barlickiego, popołudniami uczniowie i studenci mogli grać swoją ulubioną muzykę. Przychodzili m. in.: Jan Kwaśnicki, Marek Szymaszkiewicz, Henryk Achtelik, Eugeniusz Rebol. Swoje miejsce znalazł tam także Tadeusz Kosiński, grający w zespole Zygmunta Wicharego. Dzięki pomocy ówczesnego kierownika Zabrzańskiego Domu Kultury 1 listopada 1955 roku udało im się zorganizować I Zabrskie Zaduszki Jazzowe, podczas których ponad osiemset osób słuchało jazzu w wykonaniu m. in. Andrzeja Kurylewicza, Wandy Warskiej, Jerzego Chromicza – w sumie wystąpiło około czterdziestu muzyków. Ten koncert miał dla Kosińskiego dodatkowe znaczenie, był on nie tylko wykonawcą muzyki, ale wcześniej ujawnił swoją pasję społecznikowską i zdolności organizacyjne. Naturalną koleją rzeczy, gdy 19 października 1956 roku odbywało się w Związkowym Domu Kultury „Zabrze” zebranie założycielskie Śląskiego Jazz Clubu, jego członkiem-założycielem (a po wyborach władz – członkiem zarządu) był Tadeusz Erroll Kosiński (pseudonim przybrał na cześć swego idola, Errolla Garnera). Dla Tadeusza zaczęły się gorące lata. Jako lider Śląskiego Jazz Clubu wziął udział w II Międzynarodowym Festiwalu Jazzowym w Sopocie. Po przeniesieniu się do Wrocławia aktywnie tworzył środowisko jazzowe. Jego „Quintet Tadeusza Errolla Kosińskiego” 20 listopada 1959 roku zagrał na otwarciu studenckiego klubu „Pałacyk” i stał się pierwszym oficjalnym zespołem tego klubu. Sam Kosiński pracował także jako kierownik muzyczny powstałego wtedy teatru „Kalambur”, w „Pałacyku” został kierownikiem sekcji muzycznej. W 1960 roku jego „Quintet” wygrał Konkurs Zespołów Jazzowych CRZZ i w nagrodę zaczął nagrywać swoje występy w Polskim Radio Wrocław. Erroll działał, tworzył, komponował i koncertował. W domowym archiwum zachowały się urzędowe pisma o jego pracy w redakcji muzycznej Polskiego Radia we Wrocławiu, ale także o współpracy ze Szczecińską Agencją Artystyczną, Estradą Łódzką, Wałbrzyskim Stowarzyszeniem Jazzowym (którego był założycielem), Estradą Śląską w Katowicach, Wałbrzyskim Towarzystwem Muzycznym, Estradą Bydgoską, Telewizją Katowice czy wrocławskim „Impartem”. W tym czasie pracowali z nim m. in.: Urszula Dudziak, Jan Ptaszyn Wróblewski, Zbigniew Namysłowski, Adam Makowicz, Andrzej Trzaskowski, Janusz Lala Kozłowski.
W latach 60. i 70. towarzyszył na scenie m. in. Ludwikowi Sempolińskiemu, Adolfowi Dymszy, Marii Koterbskiej, Jerzemu Połomskiemu. Obok musicalu, koncertów, programów estradowych (powstało ich w sumie 31) tworzonych na zamówienie różnych instytucji artystycznych, komponował także utwory organowe, w tym kościelne. Miłośnicy X muzy mogli odnotować jego udział w filmach: "Nikt nie woła", "Tarpany: Kazimierza Kutza , "Jak być kochaną" Wojciecha Jerzego Hasa. Występował we Francji, Niemczech, Czechach, USA, na Bermudach. Jego niekwestionowany dorobek artystyczny pomógł mu w otrzymaniu formalnych uprawnień, bez których w PRL trudno było egzystować – 9 września 1967 roku uzyskał uprawnienia zawodowe muzyka – solisty kategorii pierwszej w imprezach estradowych.
W 1984 roku ze względów rodzinnych Kosiński przeniósł się do Jeleniej Góry. Także i tutaj jego natura organizatora dała o sobie znać. Był współzałożycielem Jeleniogórskiego Stowarzyszenia Muzyki Jazzowej i Rozrywkowej i Stowarzyszenia Promocji Kultury XXI wieku w Jeleniej Górze. W 1994 roku wziął udział w I Karkonoskim Festiwalu Taperów Filmowych w Karpaczu, nagrody żadnej co prawda nie zdobył, ale opowiadał wtedy, że kontynuuje w ten sposób rodzinną tradycję, ponieważ jego matka podczas studiów zarabiała na życie grając w kinach podkłady muzyczne do niemych filmów. Upływ czasu nie osłabił jego aktywności; był wciąż żądny nowych doświadczeń i wrażeń. Mając 73 lata, w 2005 r. wystąpił w polsko-niemieckiej sztuce „Vabanque” o stawaniu się i byciu starym. Spektakl wyreżyserowała Sandra Strunz.
Wymyślił i zainicjował w 2002 roku międzynarodowy Krokus Jazz Festival. To corocznie odbywający się konkurs młodych muzyków jazzowych o nagrodę „Złotego Krokusa” oraz festiwal gwiazd polskiego i zagranicznego jazzu organizowany przez Jeleniogórskie Centrum Kultury. Tadeusz zapraszał gwiazdy, jurorował, witał gości, często dawnych przyjaciół (m. in. Urszulę Dudziak czy Zbigniewa Namysłowskiego). W uznaniu zasług Prezydent Miasta Jeleniej Góry wręczył mu w listopadzie 2011 roku nagrodę Honorowego Krokusa. Od 2013 roku festiwal nosi imię Tadeusza Errolla Kosińskiego. Tadeusz Kosiński z małżeństwa z Marią Skrzyniarz miał dwie córki, Urszulę i Julitę. Długoletnią towarzyszką jego życia była Iwona Kulas, z którą dochował się trzeciej córki – Laury. Pochowany został w Jeleniej Górze 24 sierpnia na starym cmentarzu przy ul. Sudeckiej. Podczas jego pogrzebu zagrał mu Tadeusz Pabisiak. W 2013 roku, podczas jeleniogórskiego festiwalu muzycznego „Silesia Sonans” kompozycje Kosińskiego zagrał w Kościele Garnizonowym wykładowca Szkoły Muzycznej w Legnicy, organista Kościoła Garnizonowego i zarazem przyjaciel Tadeusza, Pan Zenon Sierpień. Bibliografia:
Materiał ilustracyjny - fotografie i skany w porządku chronologicznym:
Autor: Waldemar Wilk |
      |
| Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej
| © Książnica Karkonoska 2014 Jelenia Góra |
